Steigers

Hoog en Veilig: Alles wat jij Moet Weten over Steigers

Steigers zijn onmisbaar gereedschap voor elke vakman die op hoogte werkt en meer stabiliteit wil dan je met een hoge trap bereikt. Of je nu schilder, aannemer of installateur bent, een betrouwbare steiger zorgt ervoor dat je jouw werk veilig en efficiënt kunt uitvoeren. Lees hieronder alles over de verschillende soorten steigers, materialen en veiligheidsaspecten.

Welke soorten steigers bestaan er?

Veel gebruikte steigers zijn de rolsteiger, kamersteiger en de gevelsteiger. Maar steigers zijn er in alle soorten en maten en zelfs maatwerk steigers behoort bij Skyworks tot de opties. Dit zijn de meest gebruikte steigers: 

1. Rolsteigers (of mobiele steigers)

Gebruiksgemak rolsteiger: Deze steigers zijn gemakkelijk te verplaatsen vanwege de wielen aan de onderzijde

Voordelen:

• Hoge mobiliteit: kan snel en eenvoudig worden verplaatst
• Geschikt voor diverse klussen, zowel binnen als buiten

Nadelen:

• Vereist een stabiele en vlakke ondergrond
• Kan minder stabiel zijn bij hoge windvlagen

2. Kamersteigers (of vouwsteiger)

Gebruiksgemak kamersteigers: Compact en ideaal voor werkzaamheden binnenshuis

Voordelen:

• Gemakkelijk op te zetten in kleine ruimtes
• Lichtgewicht en gemakkelijk te verplaatsen

Nadelen:

• Niet bedoeld voor zwaar belastend werk
• Beperkte werkhoogte

3. Gevelsteigers

Gebruiksgemak gevelsteigers: Ontworpen voor langdurige projecten langs gevels.

Voordelen:

• Biedt een ruime en stabiele werkvloer voor gevelonderhoud
• Kan grote oppervlaktes bestrijken met werkzaamheden op diverse niveaus

Nadelen:

• Vereist een vak certificaat om op te zetten en te demonteren
• Vereist meer opslagruimte

4. Telescopische steigers

Gebruiksgemak telescopische steigers: Compacte steiger voor binnen gebruik. In hoogte verstelbaar, waardoor de werkhoogte makkelijk is aan te passen.

Voordelen:

• Flexibel in gebruik dankzij eenvoudig verstelbare hoogte
• Geen losse onderdelen tijdens transport

Nadelen:

• Kan minder stabiel aanvoelen bij maximale uitbreiding
• Relatief zwaar omdat alles in één is gekoppeld

5. Schilderstelling

Gebruiksgemak schilderstellingen: Specifiek gemaakt voor schilderwerkzaamheden aan de buitenzijde van eengezinswoningen.

Voordelen:

• Snel op te bouwen door beperkt aantal losse onderdelen
• Makkelijk te koppelen voor meerdere woningen

Nadelen:

• Minder veelzijdig voor andere werkzaamheden dan schilderen
• Aparte ladder nodig voor bereiken werkvloer

Keuze van de juiste steiger op basis van jouw behoeften

Wanneer je besluit een steiger te kopen of te huren zijn er verschillende factoren waar je rekening mee moet houden om ervoor te zorgen dat je de juiste keuze maakt voor jouw specifieke behoeften. Bedenk dat een alternatief voor een steiger ook een hoogwerker kan zijn. Hieronder staat een overzicht van enkele overwegingen die je helpen bij het kiezen van de juiste steiger:

1. De benodigde werkhoogte 

Afhankelijk van de hoogte waarop je werkzaamheden wilt uitvoeren, kun je kiezen tussen verschillende steigertypes:

Rolsteiger: Geschikt voor werkhoogtes tot 10m buiten en 14m binnen
Gevelsteiger: Geschikt voor alle hoogtes, variërend van 3m tot 24m en hoger
Schilderstelling: Vooral geschikt voor werkzaamheden tussen 3,5 en 5m hoogte
Kamersteiger: Geschikt voor werkzaamheden tussen 1,8 en 3,8m hoogte
Telescopische steiger: Geschikt voor werkhoogtes tot 4,8m

2. Aantal personen werkzaam op de steiger 

Het type steiger dat je kiest, is ook afhankelijk van het aantal mensen dat er gelijktijdig op werkt:

Rolsteiger: Geschikt voor 1-2 personen
Gevelsteiger: Geschikt voor meerdere personen op verschillende niveaus
Schilderstelling: Wanneer gekoppeld geschikt voor meerdere personen
Kamersteiger: Geschikt voor 1 persoon
Telescopische steiger: Geschikt voor 1 persoon

3. Werkzaamheden op 1 of meerdere locaties

Bij de keuze voor een bepaald type steiger maakt het uit of je over de volle breedte van een gevel moet werken of dat je maar op een paar specifieke plekken moet zijn. Voor de eerste situatie is een vast opgestelde steiger handig en voor de andere heb je voldoende aan een verrolbare steiger.

Rolsteiger, Kamersteiger en Telescopische steiger: Verrolbaar
Gevelsteiger en Schilderstelling: Vast opgesteld

4. Heb je voldoende ruimte om de steiger op te slaan? 

Afhankelijk van de hoeveelheid ruimte die je hebt, kun je kiezen voor steigers die minder of meer opslagruimte innemen:

Rolsteiger en Schilderstelling: Beperkte opslagruimte nodig
Gevelsteiger: Vereist veel opslagruimte
Kamersteiger en Telescopische steiger: Vereisen weinig opslagruimte

5. Vloerbelasting van de steiger 

Afhankelijk van het gewicht van het materiaal dat je op de steiger wilt plaatsen, kun je kiezen tussen verschillende steigertypes die variëren in hun maximale vloerbelasting.

Rolsteiger: 150 - 200 kg/m2 
Gevelsteiger: 200 - 600 kg/m2
Schilderstelling: 250 kg per platform / loopvloer
Kamersteiger: 220 kg
Telescopische steiger: 150 kg

6. Overige overwegingen voor het kiezen van een steiger

Als je de steiger weinig gebruikt, kun je overwegen om een steiger van een lagere kwaliteit te kopen of eventueel te huren voor die specifieke gelegenheden. Als je de steiger echter dagelijks gebruikt, is het raadzaam om te investeren in een steiger van hogere kwaliteit.

Het kiezen van de juiste steiger is van belang voor zowel de veiligheid als de efficiëntie van jouw werk. Neem daarom de tijd om jouw behoeften te bepalen en de beste keuze te maken op basis van de bovenstaande criteria.

Hoe meet je hoe hoog je steiger moet zijn?

Voor het aanduiden van de hoogte van een rolsteiger worden verschillende termen gebruikt die allemaal een andere hoogte aangegeven. Op zich handig in de communicatie, maar het is wel van belang dat je het verschil weet, want er kan zomaar 2m verschil tussen zitten. Let daar dan ook goed op bij de aanschaf van je steiger, wanneer je de aanbiedingen van de verschillende leveranciers met elkaar vergelijkt. 

De meest gebruikte termen zijn: vloerhoogte, werkhoogte en steigerhoogte.

Vloerhoogte, Werkhoogte en Steigerhoogte: Wat is het verschil?

1. Vloerhoogte steiger:

De vloerhoogte - soms ook stahoogte of platformhoogte genoemd - is de exacte hoogte waarop het bovenste platform van je steiger zich bevindt. Als voorbeeld: Als het bovenste platform op een hoogte van 6,2m is geplaatst, dan is de vloerhoogte ook 6,2m. Dit is de maximale hoogte waarop je kunt staan tijdens het werken.

2. Werkhoogte steiger:

De werkhoogte wordt gedefinieerd als de maximale hoogte waar je met je handen bij kunt, wanneer je op het bovenste platform van de steiger staat. In Nederland kan een persoon gemiddeld tot ongeveer 2m reiken. De werkhoogte is daarom gelijk aan de vloerhoogte plus deze 2m. Dus, als je bovenste platform zich op een hoogte van 6,2m bevindt, is de werkhoogte 8,2m.

3. Steigerhoogte:

De steigerhoogte is een term die je misschien niet vaak tegenkomt, maar het is wel van belang als je je steiger wilt verplaatsen. Het verwijst namelijk naar de totale hoogte van de steiger. Over het algemeen is de steigerhoogte ongeveer 1m meer dan de vloerhoogte. Dit is belangrijk om te weten om te bepalen of je steiger ergens onderdoor kan tijdens het verplaatsen.

Hoe bepaal je welke hoogte je nodig hebt?

Om te bepalen welke hoogte je steiger moet hebben kan je het best uitgaan van de vloerhoogte. Die bepaalt op welke hoogte je comfortabel en veilig kan staan en of je uiteindelijk goed bij je werk kunt komen. Als je bijvoorbeeld zware objecten moet installeren of iets moet repareren en je wilt een duidelijk zicht hebben, dan is het niet wenselijk om dit boven je hoofd te doen. In zulke gevallen is een steiger met een vloerhoogte die ongeveer 1m lager ligt dan waar je met je handen bij wilt komen de meest ideale keuze.

Dit begrip van de verschillende hoogtes zorgt ervoor dat je een weloverwogen keuze kunt maken bij de aanschaf of huur van een steiger, waardoor je uiteindelijk veiliger en efficiënter je werk kan doen.

Soort materiaal en samenstelling van steigers

De keuze van het materiaal waar een steiger van is gemaakt heeft invloed op de stabiliteit en duurzaamheid van de onderdelen. Hieronder staat een overzicht van de meest gebruikte materialen:

Aluminium: Lichtgewicht en roestvrij. Door het relatief lage eigen gewicht is het makkelijk te hanteren. Heeft over het algemeen ene lange levensduur. Ideaal voor steigers die veel verplaatst worden zoals rolsteigers, schilderstellingen en kamersteigers.

Staal: Robuust en duurzaam. Geschikt voor zware belasting en langlopende projecten. Relatief zwaar. Door hoger eigengewicht staat de steiger uit zichzelf stabieler. Wordt het meest toegepast in vaste gevelsteigers.

Hout: Wordt veel gebruikt voor vloerdelen en platformen. Moet behandeld worden om bestand te zijn tegen vocht. Bij platformen wordt het best gebruik gemaakt van watervast verlijmd berken multiplex. 

(Glaswezel versterkt) kunststof: Wordt steeds vaker toegepast bij platformen, omdat het lichter is dan hout. In verband met de isolerende eigenschappen wordt het soms ook toegepast in opbouwframes van een rolsteiger voor gebruikt in een ruimte met hoog spanning.   

Veel gebruikte steiger onderdelen en accessoires

Steigers worden opgebouwd uit losse onderdelen. Bij systeemsteigers en rolsteigers hebben deze een vaste maat. Hierdoor zijn deze steigers makkelijker op te bouwen dan een traditionele steiger met pijpen en koppeling.

Frame of stelraam: Hiermee maak je de hoogte in je steiger. De frames zijn voorzien van pennen, waarmee je ze kan doorkoppelen. 

Een standaard opbouwframe is ca. 2m hoog en is verkrijgbaar in verschillende breedtematen. De meest gangbare zijn 75cm en 135cm. Bij een breedte van 0,75m heb je ruimte voor 1 platform. Veel gevelsteigers hebben deze uitvoering. Bij rolsteigers is het brede frame van 1,35m juist meer gangbaar. Je kan hier 2 platformen naast elkaar leggen waardoor je een ruimere werkvloer hebt. 

Een ander groot verschil tussen een stelraam dat bij een gevelsteiger wordt gebruikt en een opbouwframe dat bij een rolsteiger wordt gebruikt is dat het frame van een rolsteiger is voorzien van sporten. Deze gebruik je om in de steiger omhoog te klimmen. Bij een gevelsteiger is het frame open zodat je makkelijk doorheen kan lopen. Je hebt dan een aparte ladderopgang om van een ene niveau naar het andere niveau te kunnen komen.

Een speciale uitvoering is het vouwframe. Deze wordt gebruik bij een kamersteiger. Een vouwunit koppelt dan 2 frames aan elkaar, waardoor je één geheel hebt dat makkelijk is te voeren. Als je de wielen en de micro stabilisatoren dan ook nog laat zitten, heb je maar 3 losse onderdelen om mee te nemen: het vouwframe, een platform en een leuning.

Diagonaal (schoor): Deze zorgen voor de stijfheid in de steiger. Bij een gevelsteiger zitten ze zitten verdeeld over een aantal vakken boven elkaar. Bij een traditionele rolsteiger werden ook op ieder niveau diagonalen geplaats, maar in de nieuwe uitvoeringen met voorloopleuning zitten ze geïntegreerd in de leuning en worden de diagonalen alleen nog in de basis gebruikt. 

Horizontaal (schoor): In combinatie met de diagonalen zorgen deze ook voor voldoende stijfheid in de steiger. Horizontale worden ook veel als leuning gebruikt.

Vloer of platform: Dit is het vlak waar je op staat in de steiger. Een platform bestaat meestal uit een aluminium frame met daarop een houten of kunststof plaat en heeft een minimale breedte van 0,60m. Voor de doorgang naar het volgende niveau kan een platform voorzien zijn van een luik. Deze is zelfsluitend waardoor het luik vanzelf dicht valt als je er doorheen bent geklommen. Zo blijft er geen gat waar je per ongeluk in kan stappen. 

De platformen zijn verkrijgbaar in verschillende lengte maten. Hierdoor kan je bij een gevelsteiger je vakmaten zo kiezen dat je goed uitkomt bij ramen en deuropeningen. Bij een rolsteiger is de meest gebruikte lengte 2,50m. Deze lengte is goed te hanteren en bij een eengezinswoning hoef je deze dan vaak maar één keer te verplaatsen. 

Voorloopleuning: Dit is een relatief nieuw onderdeel dat gebruikt wordt in een steiger en zorgt ervoor dat je niet kan vallen. Met dit systeem kan je de leuning van een onder gelegen niveau al plaatsen. Hierdoor sta je ook bij het betreden van het bovenste niveau al direct veilig achter een leuning en hoef je geen persoonlijke valbeveiliging meer te gebruiken bij het bouwen van een steiger.

Bij een rolsteiger vervangt de voorloopleuning 2 losse horizontalen en 2 losse diagonalen, waardoor het opbouwen niet alleen een stuk veiliger is, maar ook nog eens sneller omdat je de leuning in een keer kan plaatsen. 

Bij een rolsteiger is de voorloopleuning een vast onderdeel van de constructie. Bij veel gevelsteigersystemen is de voorleuning echter nog een tijdelijke voorziening die gebruikt wordt voordat de definitieve leuning wordt gemonteerd. De R200 gevelsteiger is nog een van de weinige steigersystemen waar de voorloopleuning ook direct onderdeel is van constructie en niet meer hoeft te worden verplaatst. 

Kantplank: Die voorkomt dat materialen of gereedschap van de steiger kan vallen. Dit is een opstaande rand van minimaal 0,15m hoog die rond een werkvloer wordt aangebracht. Vaak is deze van hout, maar ook kunststof en lichtgewicht aluminium wordt gebruikt. De afmetingen zijn afgestemd op de lengte van het platform en de breedte van de steiger. Bij een rolsteiger zie je helaas nog vaak dat deze is vergeten. In situaties met voorbijgangers of wanneer mensen boven elkaar werken kan het weglaten van de kantplakken leiden tot gevaarlijk situaties en ongelukken. 

Ladder of trap: Hiermee ga je van het ene niveau naar het andere niveau. Bij gevelsteigers waar een beperkt aantal personen op werken volstaat een interne ladderopgang. Maar is de steiger hoger en moet er ook wel eens materiaal mee naar boven worden genomen dan is een externe trapopgang beter. Een trap loopt minder stijl waardoor deze makkelijker is te beklimmen. Bij een rolsteiger zit de ladder geïntegreerd in het frame. De sporten zijn voorzien van antislip profiel waardoor je veilig naar boven kan klimmen.

Stabilisator: Deze zorgen ervoor dat de steiger niet kan omvallen wanneer er tijdens het werk of door de wind een horizontale kracht op komt te staan. Ze worden voornamelijk bij rolsteigers gebruik. Vaste (gevel)steigers worden verankerd aan de muur en halen daar hun stabiliteit uit. Stabilisatoren dienen op alle vier de hoeken van de steiger te worden geplaatst.

Voetplaat: Dit is waar een vast opgestelde steiger op staat en wordt ook wel spindel genoemd. De voetplaat heeft meestal een vaste afmeting van 10x10cm. Voor een betere verdeling van de druk steiger naar de ondergrond wordt er altijd ook nog slofhout tussen gelegd. Met de spindel kan je de steiger op de juiste hoogte stellen. Er zijn spindels in verschillende lengtes. Wel is het zo dat je de spindel bij voorkeur zo min mogelijk opdraait. De vuistregel is maximaal 25cm.

Wiel: Voor rolsteigers zijn er speciale wielen beschikbaar, zodat de steiger gemakkelijk kan worden verplaatst. Deze steigerwielen zijn meestal van hard kunststof en hebben een diameter van 200mm waardoor ze ook makkelijk buiten over wat ruwer terrein verrol kunnen worden. Ze hebben een staander met een spindel waardoor de steiger goed waterpas gezet kan worden. Kamersteigers hebben over het algemeen veel kleinere wielen omdat ze binnen op een gladdere ondergrond gebruikt worden. Deze wielen zijn meestal ook niet in hoogte te verstellen.

Verankering: Dit is bij systeemsteiger een essentieel onderdeel van de constructie dat zorgt voor voldoende stabiliteit en stijfheid. Bij een rolsteiger gebruik je dit als er te weinig ruimte is voor de stabilisatoren of als je een overkapping of zeil op de steiger hebt geplaatst.

Koppeling: Deze wordt gebruikt om onderdelen aan elkaar vast te zetten. Ze zijn verkrijgbaar in staal en aluminium en als draai, haaks en parallel uitvoering. Het is belangrijk dat je goed let op de diameter van de buis die je wilt klemmen. Bij stalen steigers is een buisdiameter van 48mm gebruikelijk en bij aluminium rolsteigers wordt meestal een buis met een diameter 50mm gebruikt. Als je daar een standaard stalen koppeling op gebruikt knijp je de aluminium buis stuk.

Accessoires en aanvullende veiligheidsvoorzieningen voor steigers

Steigers kunnen worden uitgerust met diverse accessoires om het gebruik ervan efficiënter, veiliger en comfortabeler te maken. Hieronder vind je een overzicht van enkele van de meest voorkomende accessoires. Let er wel op dat veel van deze toepassingen in een vaste gevelsteiger op basis van de Richtlijn steigers alleen zijn toegestaan na berekening door een bevoegd constructeur of met goedkeuring van de leverancier. Controleer daarvoor altijd eerst de gebruikersinstructies.

Uitwijkconsole: Deze gebruik je bij een rolsteiger om bijvoorbeeld een uitbouw te maken naar een dakkapel. Hierdoor heb je een vlakke werkvloer waar je veel veiliger op kan werken dan wanneer je op een schuin dakvlak staat. Deze uitwijkconsoles zijn verstelbaar zodat je 1 of 2 platformen naast elkaar kan leggen. Dit is handig als de dakkapel net iets verder naar achteren ligt. Het is wel noodzakelijk dat de console op het dak af steunt. 

Bij vaste gevelsteiger wordt vaak aan de binnenzijde tussen de gevel en steiger een smalle console geplaatst. Hier komt dan een stalen roostervloer van 30 cm ingelegd. Hierdoor komen de staanders verder van gevel en is het bij renovatie en schilderwerkzaamheden altijd mogelijk om een raam te openen. Bij nieuwbouw wordt een console vaak gebruikt om de opening tussen de steiger en gevel tijdelijk dicht te leggen als de bakstenen muur nog niet is opgemetseld. Deze consoles zijn ook in bredere uitvoeringen te verkrijgen. Een vaste steiger met consoles wordt gezien als een bijzondere uitvoering en moet altijd berekend worden voor gebruik. 

Tralieliggers: Deze worden gebruikt voor het maken van een overbrugging in een steigerconstructie bijvoorbeeld bij een doorgang die vrij moet blijven. Een tralieligger bestaat uit 2 horizontale liggers die door een raamwerk met elkaar zijn verbonden. Hierdoor kan een tralieligger een veel grotere kracht opvangen dan een enkele stalen buis. Veel gebruikte lengtes zijn 4, 5 en 6m. Ook het gebruik van een tralieligger in een steigerconstructie wordt gezien volgens de Richtlijn steigers beschouwd als een bijzondere uitvoering en moet voor gebruik berekend worden.

Doorwerkschermen en overkappingen: Deze bieden bescherming tegen weersomstandigheden zoals regen, wind en sneeuw. Hiermee kan ook bij slecht weer doorgewerkt worden. Maar tegenwoordig wordt een afscherming ook steeds
vaker gebruikt als bescherming tegen de zon. Doordat de zon bijvoorbeeld niet direct op het schilderwerk valt, droogt de verf minder snel op en blijft deze langer beter te verwerken. Ook beschermt het de blote huid tegen zonnebrand. Zorg ervoor dat
de steiger altijd verankerd is op het moment dat er een kap op zit.

Doorwerkschermen of regenschermen zijn een losstaande constructie die meestal in de goot wordt af gesteund. Hier kan je met een losse ladder, trap of rolsteiger onderstaan. Je kan deze schermen ook doorkoppelen waardoor je de gevel over een grotere lengte afschermt. Als je het zeil tot de grond toe doortrekt heb je een goede afscherming tegen regendoorslag en voorkom je waterdruppels op je verf.

Denk bijvoorbeeld aan:

Universele Overkapping Voor Rolsteiger 135
Regenscherm 2,50m

Steigernetten: Deze netten, ook wel steigergaas of steigerdoek genoemd, worden aan de buitenkant van de steiger bevestigd om vallend puin of gereedschap op te vangen en om de werkplek te beschermen tegen weersinvloeden. Bij het gebruik van netten moet je altijd extra ankers aanbrengen in je steiger. Lees hiervoor de aanwijzingen van de steiger producent. 

Het gaas wordt standaard in 2 varianten geleverd: 50% windreducerend en 90% windreducerend. Het 50% windreducerend gaas is lichter en laat meer licht door, maar doordat het net meer open is kan de regen er ook makkelijker doorheen slaan. Het 90% windreducerend gaas wordt het meest toegepast. Met name ook omdat het verkrijgbaar is in een niet-vlamonderhoudende (NVO) kwaliteit. Skyworks levert standaard 90% gaas in NVO kwaliteit en een witte kleur. Wij kiezen voor wit omdat dit kleurneutraal is voor schilderwerk en wit het best zonnewarmte reflecteert. 

Werkbruggen of loopvloeren: Dit zijn uitbreidingen die tussen twee steigers kunnen worden geplaatst, waardoor een groter werkoppervlak ontstaat. Deze worden met name gebruik bij schilderstellingen voor het overbruggen van uitbouwtjes en schuttingen. Veel gebruikte uitvoeringen zijn 4, 5 en 6m. Het leuningwerk wordt speciale staanders aan de loopvloer gemonteerd en geborgd aan de schilderstelling. Hierdoor kan de loopvloer niet opwaaien door de wind

Veiligheid op en rond de steiger

Voor iedere vakman die met een steiger werkt is veiligheid topprioriteit. Zorg daarom altijd voor:

• Een complete werkopname om de juiste inzet te bepalen
• Een correcte montage en demontage
• Een afscherming/afzetting zodat omstanders geen gevaar lopen 
• Regelmatige inspectie van de constructie (keuring)
• Certificering en training van het montageteam

Al onze steigers die wij verkopen of verhuren voldoen aan de wettelijke norm en zijn gecertificeerd. 

Installatie en demontage van steigers

Het opbouwen en afbreken van steigers moet met de grootste zorgvuldigheid gebeuren. Volg altijd de handleiding en zorg ervoor dat alleen opgeleide vakmensen deze werkzaamheden uitvoeren.

Het correct opzetten en afbreken van steigers is belangrijk voor de veiligheid van zowel de gebruikers van de steiger als de mensen in de directe omgeving. Hieronder zijn de belangrijkste stappen verder uitgewerkt:

Voorbereiding installatie van steigers:

1. Beoordeling van de locatie: Voordat je begint met het de installatie, moet je de locatie grondig inspecteren. Zorg ervoor dat de grond stabiel en vlak is. Houd voldoende afstand tot elektrische kabels of andere obstakels.
2. Gereedschap en materialen: Zorg ervoor dat je alle benodigde gereedschappen en materialen bij de hand hebt voordat je begint met de installatie van de steiger. Dit voorkomt vertraging en zorgt ervoor dat je door kan werken. 
3. Veiligheidsuitrusting: Draag altijd de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals helmen, veiligheidsschoenen en handschoenen.

Installatie van steigers:

1. Basisopstelling: Begin met het plaatsen van de basisframes en verstelbare voetplaten. Koppel deze met de horizontalen en diagonalen. Zorg ervoor dat de basis goed waterpas staan. Als de ondergrond schuin wegloopt, begin dan op het hoogste punt.
2. Wielen en stabilisatoren: Als de steiger verrolbaar is, zorg dan dat de wielen op de rem staan. Bij vrijstaande steigers is het gebruik van stabilisatoren of ballast altijd noodzakelijk.
3. Verticale opbouwframes: Plaats de verticale frames op e basis en zorg ervoor dat ze geborgd zijn.
4. Platformen: Plaats de werkplatformen op de gewenste hoogte. Zorg ervoor dat ze zijn geborgd tegen opwaaien en dat er geen ruimte zit tussen als je 2 platformen naast elkaar legt.
5. Veiligheidsvoorzieningen: Bevestig leuningen, kantplanken en netten waar nodig om vallen van personen en materiaal te voorkomen. Zorg ervoor dat de leuningen zijn geplaatst voordat je het bovenste platform betreedt. Maak daarvoor gebruik van een voorloopleuning of een vergelijkbaar montagesysteem.

Demontage van steigers:

1. Omgekeerde volgorde: Begin met het demonteren van de steiger in de omgekeerde volgorde van de installatie. Werk altijd van boven naar beneden. Verwijder niet zomaar onderdelen uit tussenliggende slagen. Voorkom dat de constructie instabiel wordt.
2. Voorzichtigheid: Wees voorzichtig bij het verwijderen van onderdelen om vallen of het laten vallen van onderdelen te voorkomen.
3. Opslag: Zodra onderdelen zijn gedemonteerd, moeten ze correct worden opgeslagen om beschadiging te voorkomen en om te zorgen dat ze klaar zijn voor toekomstig gebruik.

Overige installatie en demontage tips:

• Gebruik hulpmiddelen om de materialen op hoogte te brengen. Afhankelijk van de hoeveelheid en de hoogte kan hiervoor een hijstouw met hijswiel of ladderlift worden gebruikt.
• Zorg ervoor dat je tijdens de aan- en afvoer van onderdelen nooit onder een hijslast blijft staan. Loop weg uit de valzone zodra het materiaal is aangepikt.
• Controleer de steiger regelmatig op stabiliteit en veiligheid.
• Werk nooit op een steiger tijdens onweer of bij sterke wind.
• Voorkom dat de steiger te zwaar belast wordt; houd rekening met het maximale draagvermogen.
• Alleen bevoegde en getrainde personen mogen steigers installeren en demonteren. Fouten in dit proces kunnen leiden tot ernstige verwondingen of zelfs dodelijke ongevallen. Daarom is het altijd aan te raden om een professional in te schakelen als je niet zeker bent van je vaardigheden of kennis op dit gebied. Voor vaste steigers is in de Richtlijn Steigers een speciaal schema opgesteld voor de opleiding van monteurs. Afhankelijk van het opleidingsniveau mag iemand een bepaalde complexe steigerconstructie wel of niet opbouwen en vrijgeven. 

Hoe moet je veilig een steiger beklimmen en verschilt dit per soort steiger?

Weten hoe je een steiger veilig beklimt is noodzakelijk om (ernstige) ongelukken te voorkomen. Hoewel de basisprincipes van veiligheid bij alle steigers van toepassing zijn, kunnen er per type steiger enkele specifieke aandachtspunten zijn.

Hieronder vind je algemene richtlijnen en enkele specifieke tips per type steiger:

Algemene richtlijnen voor het veilig beklimmen van steigers:

1. Draag de juiste veiligheidsmiddelen: Draag altijd een veiligheidshelm en goed passende antislip werkschoenen en handschoenen.
2. Inspectie voor gebruik: Voer altijd een veiligheidsinspectie uit voordat je de steiger beklimt om te controleren op eventuele beschadigingen of ontbrekende onderdelen.
3. Gebruik beide handen: Houd beide handen vrij om jezelf vast te kunnen houden bij het beklimmen van een ladder of frame in de steiger. Zorg ervoor dat je met 3 punten van je lichaam contact houdt met de steiger (“2 handen + 1 voet” of “2 voeten + 1 hand”). Gebruik een gereedschapsriem of laat materialen met een touw omhoog hijsen.
4. Klim rustig en beheerst: Maak geen plotselinge of haastige bewegingen.
5. Gebruik de klimvoorzieningen: Beklim de steiger altijd via de daarvoor bedoelde ladders of trappen. Bij een rolsteiger gebruik je het frame om langs naar boven te klimmen. Klim nooit via de buitenzijde of andere delen van de steiger, zoals leuningen en schoren.
6. Vermijd overbelaste platforms: Klim niet op overbeladen of onstabiele platforms. Zorg ervoor dat het platform waarop je werkt voldoende draagvermogen heeft voor jou en je materiaal.
7. Let op weersomstandigheden: Wees extra voorzichtig bij nat of winderig weer. Bij extreme weersomstandigheden (zoals storm) is het verboden om in de steiger te beklimmen.

Specifieke veiligheid tips per type steiger:

Rolsteiger: Zorg ervoor dat de wielen van de steiger altijd op de rem staan voordat je deze beklimt. Let er ook op dat de stabilisatoren voldoende ver naar buiten staan en steunen op de ondergrond.

Gevelsteiger: Beklim deze steigers alleen als er een goedgekeurde steigerkaart bij de opgang hangt. Kijk of alle muurankers nog aanwezig zijn en er geen leuningwerk of vloerdelen ontbreken. Zie je een onveilige situatie, verwijder dan de steigerkaart en informeer de toezichthouder, zodat dit hersteld kan worden.

Schilderstelling: Beklim de schilderstelling via de ladder die naast de steiger staat. Zorg ervoor dat deze ladder stabiel staat opgesteld en niet kan wegschuiven bij het overstappen. Laat de ladder minimaal 1m doorsteken boven de werkvloer.

Kamersteiger: Zorg ervoor dat alle scharnier- en vergrendelpunten goed zijn vastgezet voordat je begint met klimmen. Klim nooit via de kopse kant aan de buitenzijde van de steiger op het platform. Ligt het platform hoger dan 1m, klim dan via het luik en zorg voor leuningwerk rondom het platform.

Telescopische steiger: Controleer of alle delen correct zijn uitgeschoven en vergrendeld. Klim via de binnenzijde door het luik op het platform

Door deze algemene en specifieke richtlijnen te volgen, verhoog je de veiligheid tijdens het werken op steigers aanzienlijk. Veiligheid moet altijd voorop staan, dus neem geen risico's en zorg ervoor dat je altijd de juiste procedures volgt.

Top 10 Soorten Ongevallen op en/of door Steigers:

Een ongeluk met een steiger zit in een klein hoekje, maar kan helaas wel gebeuren. Van alle ongevallen is bij 66% de oorzaak het evenwicht verliezen. 

Dit zijn de meest voorkomende ongevallen met steigers op de werkvloer:

1. Vallen van hoogte: 

Dit is een van de meest voorkomende oorzaken van ernstige verwondingen en ongevallen met dodelijke afloop. De onderliggende oorzaken zijn onder andere ontbrekende leuningen, evenwicht verliezen, onvoldoende verankering van de steiger en open vloerdelen.

2. Vallende voorwerpen: 

Gereedschap, materialen of zelfs steigeronderdelen die van de steiger vallen, kunnen mensen eronder ernstig verwonden. Dit komt door ontbrekende kantplanken en steigernetten.

3. Instorten van de steiger: 

Als een steiger niet correct is opgebouwd of de steiger overbelast wordt, kan deze instorten en de mensen erop of ernaast verwonden.

4. Elektrocutie: 

Dit gebeurt wanneer steigers te dicht bij niet geaarde of niet geïsoleerde elektrische leidingen worden geplaatst, waardoor er risico is op contact.

5. Glijden of struikelen: 

Oneffen of gladde oppervlakken kunnen leiden tot uitglijden of struikelen, vooral als het platform nat of met rond slingerende materialen bedekt is.

6. Vastklemmen of beknelling: 

Het kan gebeuren tijdens het opbouwen of afbreken van de steiger waarbij delen in en uit elkaar worden gehaald.

7. Onjuiste belasting: 

Te veel gewicht op een bepaald deel van de steiger kan leiden tot instabiliteit en mogelijk instorten. Steigers zijn daarom ingedeeld in gewichtsklassen. Voorkom puntbelasting door te veel materiaal in een klein gebied bij elkaar te zetten.

8. Contact met giftige stoffen: 

In sommige werkomgevingen kunnen steigers blootgesteld worden aan giftige stoffen, wat risico's voor de gezondheid van de gebruikers oplevert. Vaak gaat het hier om een productie-omgeving waar met chemische stoffen wordt gewerkt.

9. Onvoldoende training: 

Ongevallen kunnen gebeuren wanneer medewerkers niet voldoende zijn opgeleid in het veilig gebruik en de opbouw van steigers. Daarvoor is de Richtlijn Steigers opgesteld, waarin onder andere is vastgelegd wat het minimale opleidingsniveau moet zijn van een monteur.

10. Gebrek aan veiligheidsuitrusting: 

Het niet dragen van helmen, veiligheidsschoenen, persoonlijke valbescherming en andere beschermende uitrusting kan het risico op verwondingen verhogen.

Voor een veilig gebruik van een steiger is het belangrijk dat alle betrokkenen zich bewust zijn van deze risico's en de nodige voorzorgsmaatregelen nemen om deze te voorkomen. Regelmatige training, inspecties en het volgen van veiligheidsvoorschriften zijn van belang om het aantal ongevallen op en rond steigers te minimaliseren.

Onderhoud en opslag van je steiger

Een aluminium steiger heeft een lange levensduur, mits deze goed wordt onderhouden en gebruikt volgens de voorschriften van de leverancier. Gemiddeld kan een aluminium steiger, afhankelijk van de frequentie van gebruik en de mate van onderhoud, tussen de 5 en 10 jaar meegaan. 

In sommige gevallen, met uitstekend onderhoud en bij lichter gebruik, kan de levensduur van een aluminium steiger zelfs oplopen tot 15 jaar of langer. Het is wel van belang om regelmatige inspecties uit te voeren, beschadigde onderdelen tijdig te vervangen en de steiger op te slaan op een droge plek om de levensduur te maximaliseren.

Vervorming, (las)scheuren en scherpe deuken zijn direct reden voor afkeur. Markeer deze materialen duidelijk, bijvoorbeeld met een rood label en houd ze apart van de gebruiksvoorraad.

Je verleng de levensduur van een steiger door:

• De steiger schoon te houden van verf, cement en andere materialen.
• Onderdelen regelmatig te controleren op slijtage.
• De steiger droog en beschermd op te slaan.

Kosten en huuropties van steigers

Overweeg de voordelen van kopen versus huren van een steiger. Voor kortdurende projecten kan huren kostenefficiënter zijn, terwijl kopen een goede investering kan zijn voor langdurige of terugkerende klussen.

Welke regelgeving is van toepassing op het gebruik van steigers?

Het professioneel gebruik van steigers is geregeld in de Arbo-wet en de onderliggende Richtlijn Steigers en het A-Blad rolsteigers. Daarnaast zijn er diverse productnormen van toepassing.

Arbo-besluit

In de Arbo-wet zijn diverse besluiten opgenomen die betrekking hebben op het gebruik van steigers. De basis is artikel 3.16 die in het algemeen stelt dat valgevaar voorkomen moet worden in situaties boven de 2,5m. Daarnaast wordt in artikel 7.23 aangegeven welke tijdelijke voorzieningen daarvoor gebruikt kunnen worden. Daarbij worden ook aanwijzingen gegeven over de uitvoering van de steiger en de manier waarop deze wordt opgebouwd. Artikel 7.34 regelt de opleverings- en tussentijdskeuringen van de steigers. 

De volledige wetsteksten van het Arbo-besluit zijn te lezen op de wettenbank van overheid.nl

Richtlijn steigers

Alles rond de inzet van vast opgestelde (stalen) steigers is vastgelegd in de Richtlijn steigers. Deze richtlijn is opgesteld door werkgevers- en werknemersorganisaties en beschrijft het complete proces van ontwerp tot oplevering en gebruik van de steiger. De Richtlijn steigers is inmiddels ook toegevoegd aan de Arbo-catalogus voor de Bouw en Infra waardoor deze een bindend karakter heeft gekregen en de Arbeidsinspectie hier op kan handhaven.

De volledige Richtlijn steigers is te lezen op richtlijnsteigers.nl

A-Blad rolsteigers

Voor het gebruik van de (aluminium) rolsteigers is het A-blad rolsteigers opgesteld. Een belangrijke afspraak die daarin is vastgelegd, is dat vanaf 1 januari 2018 alle rolsteigers achter een leuning opgebouwd moeten worden. Dit heeft geleid tot een grote verandering in de samenstelling van de steigers en de manier waarop een rolsteiger wordt opgebouwd. 

Het A-blad rolsteigers is te downloaden op de website van Volandis.nl 

Productnormen

Voor het ontwerp en de productie van steigers zijn diverse Europese productnormen van toepassing. In deze productnormen staan de eisen en testmethoden omschreven voor de verschillende soorten steigers. 

Hieronder staat een overzicht van de meest relevante normbladen :

Rolsteigers - NEN-EN 1004-1 & -2

Gevelsteigers - NEN-EN 12810-1 & -2

Steigers - NEN-EN 12811-1, -2 & -3

De norm voor rolsteigers gaat specifiek over verrolbare vrijstaande steigers met een vloerhoogte tot 12m. De normen voor steigers en gevelsteigers gaan over steigers die op een vaste locatie staan en aan een object zijn verankerd om te blijven staan.

Een kopie van een normblad is te bestellen op de website van het Nederlands Normalisatie Instituut.

FAQ steigers

1. Wat is het verschil tussen een aluminium en stalen steiger?

Aluminium steigers zijn lichtgewicht, roestvrij en ideaal voor snel verplaatsbare toepassingen. Stalen steigers daarentegen zijn robuuster en duurzamer, waardoor ze geschikt zijn voor zware belasting en langdurige projecten. 

Als iemand het over een aluminium steiger heeft bedoelt hij meestal een rolsteiger. Als er over een stalen steiger wordt gesproken, gaat het vaak over een traditionele steiger met pijpen en koppelen of een systeemsteiger met buizen met kransen.

2. Hoe vaak moet ik mijn steiger inspecteren?

Het is aan te raden om een steiger voor elk gebruik te controleren op gebreken. Als de steiger voor een langere tijd op dezelfde locatie blijft staan, wordt in de bouwbranche een 2 wekelijkse inspectie aangeraden. 

Na extreme weersomstandigheden zoals stormen of zware regenval moet de steiger ook altijd worden gecontroleerd. Let ook op wijzigingen in de omgeving zoals ondergraving van de staanders door uitspoeling van regenwater.

3. Hoe kan ik de levensduur van mijn steiger verlengen?

Je kan de levensduur van de steiger verlengen door regelmatige inspecties uit te voeren, beschadigde onderdelen tijdig te vervangen, de steiger schoon te houden van verf, cement en andere materialen en de steiger op te slaan op een droge plek.

4. Is er een certificatie nodig om een steiger te mogen opzetten?

Ja, vanuit de Richtlijn Steigers is een certificatie vereist om steigers te mogen opbouwen en afbreken. Zorg ervoor dat degenen die de steiger opzetten en afbreken de juiste training en certificering hebben. Uitzondering zijn de rolsteigers. Hiervoor is een (praktijk)instructie voldoende.

5. Wat moet ik doen als er een onderdeel van de steiger ontbreekt of beschadigd is?

Als een onderdeel van de steiger ontbreekt of beschadigd is, moet je dit onderdeel onmiddellijk vervangen. Gebruik de steiger niet totdat het beschadigde of ontbrekende onderdeel is vervangen. Zorg er altijd voor dat je originele en goedgekeurde onderdelen gebruikt die passen bij het type en merk van de steiger.