Je hangt in je harnasgordel en dan?

Persoonlijke valbeveiliging is letterlijk het laatste redmiddel dat voorkomt dat je bij een val hard op de grond terecht komt. Maar als je ‘veilig’ in je harnas hangt, dan is het toch noodzaak om weer zo snel mogelijk vaste grond onder je voeten te krijgen. Blijf je te lang in je harnas hangen dan treedt er "suspension trauma" op en kan je alsnog overlijden. Om blijvende schade te voorkomen moet iemand die gevallen is in zijn harnasgordel binnen 15 minuten gered zijn. 

Wat is suspension trauma?

Doordat de banden van je harnasgordel in je liezen drukken worden de bloedvaten daar afgekneld. Hierdoor stopt je bloedsomloop voor een belangrijk deel en hoopt zich bloed op in je benen. Dit wordt versterkt doordat de spierpomp functie, die het bloed normaal richting je hart stuwt, ook niet meer werkt als je je benen niet voldoende beweegt. Het gevolg is dat je hart te weinig bloed uit je benen terug krijgt om naar de hersenen te sturen en dat je hierdoor na verloop van tijd buiten bewustzijn raakt met alle gevolgen van dien. 

Hoe snel je buitenbewustzijn kan raken is van veel omstandigheden afhankelijk. Maar over het algemeen wordt gesteld dat iemand binnen 15 minuten uit zijn hangende positie moet zijn bevrijd om vervolg letsel te voorkomen. 
 

Hoe voorkomen je suspension trauma?

De kans op suspension trauma kan je verkleinen door zelf je bloedsomloop actief opgang te houden. Daarvoor is het belangrijk dat je de druk van de banden van je harnasgordel in je liezen zoveel mogelijk vermindert en de spierpomp functie van de beenspieren stimuleert. Ben je gevallen en hang je in je gordel, zoek dan zo snel mogelijk een punt waar je op kan steunen met je voeten. Hierdoor hang je niet meer met je volle gewicht in de banden van je harnas en gebruik je je beenspieren waardoor de spierpomp ook automatisch blijft werken.

Maar niet overal is een kozijn of bint te vinden waar je zo op kan steunen. Daarvoor is een stahulp een zeer nuttige optie om aan te brengen op je harnasgordel. Met deze stahulp kan je in geval van nood zelf een lus maken waar je met beide voeten op kan gaan staan en zo de druk op je liezen vermindert.

Redding na een val in je harnasgordel

Iemand die gevallen is moet zo snel mogelijk gered worden. Daarvoor is het belangrijk om vooraf een reddingsplan op te stellen. Bespreek dit vooraf met degene die verantwoordelijk is voor het toezicht en andere die ook op de locatie aanwezig zijn, zodat iedereen ook weet wat hij moet doen op het moment dat een ongeval gebeurt. Is iemand gevallen, schakel dan ook altijd direct de professionele hulpdiensten in.

Er zijn verschillende ideeën over de beste manier van redding. Niet iedereen lijkt ook even gevoelig te zijn voor suspension trauma, maar de onderstaande methode is het meest algemeen geaccepteerd.

Het is belangrijk om het slachtoffer bij kennis te houden en hem zo snel mogelijk weer op de grond te krijgen. Praat tegen het slachtoffer en zorg ervoor dat hij zijn benen zoveel mogelijk blijft bewegen als hij nog in zijn harnas hangt. Is het slachtoffer al bewusteloos dan is een snelle redding nog kritischer.

Houd het slachtoffer zo veel mogelijk verticaal tijdens de redding en leg hem niet direct horizontaal, wanneer hij op een veilige locatie is gebracht. Voorkom dat het bloed, dat zich heeft opgehoopt in de benen, in één keer richting het hart stroomt. Zet het slachtoffer in een zittende houding met zijn knieën gebogen op kinhoogte (W-houding). Laat de bloedsomloop weer langzaam op gang komen door de benen over een periode van een half uur weer horizontaal te strekken.

Laat het slachtoffer altijd controleren door een professionele hulpverlener.
  

Bronnen : Eerste hulp Wiki, Wikipedia en Emergency medicine journal